"Ej świynty Jon, świynty Jon
Ej pasie łowce za dnia
Ej Nojświyntso Paninka
Ej przyniesie mu łognia"
Jednym z niezwykłych dni w kalendarzu kultury ludowej był i jest dzień wspomnienia św. Jana Chrzciciela, przypadający na 24 czerwca. Dzień ten jest owiany magią i tajemnicą ponieważ swe początki ma w kulturze pogańskiej, dokładniej świętem przesilenia słonecznego. W wyniku zintegrowania przez kościół święta pogańskiego z chrześcijańskim, Noc Świętojańska otrzymała nowy wymiar, w którym wiara i magia wzajemnie się przeplatają. W kulturze pasterskiej dzień 24 czerwca jest także momentem granicznym. Od tego dnia na szałasie mogli zjawić się goście, rodzinna mogła odwiedzić bace, juhasów, także na hali mogła zagościć muzyka. Dodatkowo od tego dnia na hali "robiło się na swoje", a nie "na straty". Bardzo mocna była także tradycja palenia ognia na szczytach gór w wigilię św. Jana Chrzciciela z 23 czerwca na 24 czerwca. Ognia pilnowało się aż do rana, traktując ciągle palący się płomień jako dobrą wróżbę. Dodatkowo w tym dniu, zerwane o świcie zioła oraz wypowiedziane zaklęcia miłosne miały szczególną moc.
By pokazać niezwykłość tego dnia oraz bogactwo tradycji, powstało wydarzenie "Świętojański Sałasz", które pod tą nazwą odbyło się w Kamesznicy w bacówce "Pod Gojkom" 24 czerwca 2017 roku. Uczestnicy, mogli posłuchać muzyki tradycyjnej oraz opowieści związanych z wierzeniami, magią oraz magią ziół. Wspólnie ubrać kolorowymi bibułkami "Moja", drzewo świerkowe okorowane od dołu, z pozostawionym wierzchołkiem zielonych gałązek, które stawiało się Janom przed domem na imieniny. Nie zabrakło kuchni regionalnej oraz wyrobów owczarskich, które można było posmakować podczas degustacji. Ważnym punktem imprezy było zrobienie wianków i puszczenie je na wodzie oraz symboliczne rozpalenie "watry" (ognia), szczypkami/ślajskami poświęconymi w Wielką Sobotę Ludźmierzu. Całość wydarzenia okrasił redyk owiec na "Halę Baranią" oraz wspólny taniec wokół ognia. - Józef Michałek
